GAS - SANCTIONEREND AMBTENAAR - INITIËLE VORMING Présentiel

FINANCIERING EN KOSTELOOSHEID

Dankzij de subsidie die door safe.brussels aan de GSOB werd toegekend, en binnen de grenzen van dit budget, is deze opleiding gratis toegankelijk voor het publiek dat door het programma wordt beoogd (zie hieronder), onder voorbehoud van de naleving van onze AV.

INLEIDING

De gemeentelijke administratieve sancties (GAS) stellen de gemeenten in staat te reageren op overtredingen van hun politiereglementen en -verordeningen, evenals op bepaalde strafrechtelijke inbreuken. De sanctionerende ambtenaar speelt in dat verband een centrale rol. In overeenstemming met het koninklijk besluit van 21 december 2013 betreffende de functie van sanctionerende ambtenaar moeten zij met succes een initiële opleiding hebben gevolgd. Deze opleiding heeft tot doel de sanctionerende ambtenaren de nodige kennis en competenties bij te brengen om hun functie uit te oefenen. Ze voldoet aan de wettelijke voorschriften, onlangs gewijzigd, en geeft toegang tot de titel van sanctionerende ambtenaar. Ze bestaat uit drie modules:

1) De algemene principes van het strafrecht

2) De wetgeving betreffende de gemeentelijke administratieve sancties

3) Conflictbeheersing, inbegrepen positieve conflictbeheersing met minderjarigen

INHOUD

MODULE 1: DE ALGEMENE PRINCIPES VAN HET STRAFRECHT - 4 UUR

• De verhoudingen tussen de administratieve sancties en het strafrecht
• De verschillende types van inbreuken en de onderdelen van de «gemengde inbreuken»
• De verschillende types van straffen, de alternatieve straffen en het gebruik ervan door de rechters
• De situationele beoordelingselementen: heterdaad, rechtvaardigings- en verschoningsgronden, verzwarende omstandigheden en verzachtende omstandigheden, recidive, samenhang en samenloop, deelname en medeplichtigheid, enz
• De specificiteit van minderjarige overtreders tegenover het strafrecht: de jeugdbescherming

MODULE 2: DE WETGEVING BETREFFENDE DE GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIES - 10 UUR

• De filosofie en de doelstellingen van de gemeentelijke administratieve sancties, de ontwikkeling van de regeling
• De opdrachten van de gemeente inzake openbare orde en de verschillende types van normen
• De gemengde inbreuken en het protocolakkoord met het parket
• De concrete invoering van de regeling
• De actoren van de regeling, met name de sanctionerende ambtenaar en de bemiddelaar: statuut, voorwaarden, competenties, verantwoordelijkheden, 
• De verschillende sancties en alternatieve maatregelen
• Het beoordelen van de situaties en het nemen van beslissingen door de sanctionerende ambtenaar
• De GAS-procedure, van de vaststelling tot het eventuele beroep
• De specifieke kenmerken van de dossiers met betrekking tot minderjarigen
• De rechten en plichten van de burgers

MODULE 3: CONFLICTBEHEERSING, INBEGREPEN POSITIEVE CONFLICTBEHEERSING MET MINDERJARIGEN - 7 UUR

• Woede onderscheiden van agressiviteit of geweld
• Op een serene en assertieve manier omgaan met agressiviteit
• Hulpmiddelen om met stress en de impact om te gaan
• Hulpmiddelen om met agressiviteit om te gaan: luisteren, empathie en parafraseren
• Het bijzondere geval van adolescenten:
  • Houding tegenover normen en gezag
  • Hoe ervoor zorgen dat de boodschap overkomt?

CERTIFICERING

Er wordt voor alle modules een examen georganiseerd. Een kandidaat is geslaagd wanneer hij minstens 50% behaalt van de punten voor elke module en een globaal gemiddelde van minstens 60%.

MODULE 1 :  ALGEMENE BEGINSELEN VAN HET STRAFRECHT

• De filosofie van het strafrecht en de grote begrippen ervan begrijpen. Ook al vallen de GAS onder het administratief recht en niet onder het strafrecht, toch sluit de maatregel nauw aan bij de filosofie van het strafrecht. Het is dan ook nuttig dat de actoren ernaar kunnen verwijzen of er inspiratie uit kunnen putten
• De verschillende bestaande sancties en alternatieven in het kader van het strafrecht kennen
• De gemeentelijke administratieve sancties kunnen situeren ten opzichte van het strafrecht en de maatregel kritisch kunnen interpreteren
• De samenstellende elementen kennen van de strafinbreuken die kunnen leiden tot een administratieve sanctie (de 'gemengde inbreuken' zoals opgesomd in de wet over de gemeentelijke administratieve sancties)
• De wet betreffende de jeugdbescherming kennen voor zover ze beïnvloed wordt door de maatregel van de gemeentelijke administratieve sancties
• Kennis hebben van enkele begrippen die zijn ingevoerd door het Strafwetboek en door het Wetboek van Strafvordering en waar de rechter rekening mee moet houden in zijn beoordeling. Bepaalde van die begrippen zijn immers uitdrukkelijk van toepassing in het kader van de gemeentelijke administratieve sancties en andere kunnen de sanctionerend ambtenaar misschien meer klaarheid bieden bij zijn beoordeling

MODULE 2 : DE WETGEVING BETREFFENDE DE GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIES

• Correct verwijzen naar de GAS-wetgeving, met vermelding van de belangrijkste uitvoeringsbesluiten en opeenvolgende omzendbrieven. 
• De filosofie achter het GAS-systeem begrijpen: begrippen als overlast en straffeloosheid
• De organisatie en werking van de gemeente begrijpen
• Verwijzen naar de verschillende gemengde inbreuken van type 1 en type 2
• Vertrouwd zijn met de specifieke behandeling van minderjarigen en van buitenlanders die niet in België gedomicilieerd zijn
• De rechten en plichten van burgers kennen, in het bijzonder het recht op persoonlijke vrijheid, bescherming van de woonst, het recht van toegang tot een rechter enz
• Het juiste type sanctie kiezen: andere sancties dan geldboetes, de hoogte van de boetes, seponering, bemiddeling, gemeenschapsdienst enz
• Weten hoe de bemiddelingsdienst werkt en wat de verantwoordelijkheden van de bemiddelaar zijn

 
MODULE 3 : CONFLICTBEHEERSING MET INBEGRIP VAN DE POSITIEVE CONFLICTBEHEERSING MET MINDERJARIGEN

De sanctionerende ambtenaren kunnen soms telefoonoproepen ontvangen en verhoren moeten afnemen van burgers die ontevreden zijn omdat ze gesanctioneerd werden voor een inbreuk (soms zonder dat ze zich ervan bewust waren dat hun gedrag een inbreuk inhield). Deze burgers kunnen agressief, wraakzuchtig, van kwade wil enz. zijn. Het is belangrijk dat de sanctionerend ambtenaar assertief kan optreden en de situatie verbaal kan beheersen. Bovendien kunnen bepaalde burgers bedreigingen uiten, de ambtenaar pogen te intimideren of hem lastigvallen, en de ambtenaren moeten hiermee weten om te gaan

Soms worden de sanctionerende ambtenaren ook geconfronteerd met minderjarigen (in sommige gemeenten kunnen overtreders al vanaf 14 jaar worden gestraft, in andere gemeenten is dat vanaf de leeftijd van 16 jaar). Deze doelgroep heeft zijn eigen kenmerken en het is belangrijk zich daarvan bewust te zijn om ze zo goed mogelijk te benaderen

Dankzij deze opleidingsmodule moeten de sanctionerende ambtenaren de nodige bagage krijgen om deze situaties aan te pakken. Het is zeer belangrijk dat de module speciaal voor deze doelgroep en voor deze situaties wordt ontworpen

De sanctionerende ambtenaren zijn de ambtenaren die een uitspraak moeten doen over de inbreuken waarvan ze in kennis worden gesteld en die moeten beslissen over het gevolg dat eraan moet worden gegeven (sanctie, seponering, alternatieve maatregel voor een sanctie), eventueel door de overtreder te verhoren. Vaak zijn zij ook de contactpersoon inzake GAS in hun gemeente en kunnen ze worden betrokken bij het uitwerken van een beleid voor overlastbestrijding of bij het uitwerken van gemeentelijke reglementen en verordeningen op het vlak van GAS. Ze beschikken ofwel over een rechtendiploma (academische bachelor, professionele bachelor of master), ofwel over een diploma van de tweede cyclus van het hoger secundair onderwijs. In de praktijk gaat het vaak om juristen. In principe oefenen de deelnemers aan de opleiding hun functie nog niet officieel uit. Het komt echter voor dat sommigen GAS-dossiers beheren en al geruime tijd assistentie verlenen aan de benoemde sanctionerend ambtenaar, zodat ze reeds over echte ervaring beschikken.

Naast de (aspirant-)sanctionerende ambtenaren zelf kunnen ook hun adjuncten van niveau A of B deelnemen aan de opleiding.

De opleiding is dynamisch en interactief. Bovendien is de opleiding gericht op de concrete praktijk van de ambtenaren en meer in het bijzonder deze van de Brusselse ambtenaren. De lesgevers zijn vertrouwd met de realiteit.

De modules over de algemene principes van het strafrecht en de GAS-wetgeving worden verduidelijkt met praktijkgevallen en anekdotes. De module over conflictbeheersing is opgebouwd rond fictieve (maar realistische) situaties van interactie tussen sanctionerende ambtenaren en overtreders.

De groepen bestaan uit ambtenaren uit verschillende administraties om het delen van ervaringen en het verspreiden van goede praktijken mogelijk te maken. Bovendien kunnen modules 1 en 2 ook door de bemiddelaars worden gevolgd.